Zakażenie CMV po przebyciu ostrej białaczki limfatycznej

Pytanie nadesłane do redakcji

W 2010 r. podczas rutynowych badań wykryto u mnie wirusa cytomegalii. CMV IgG >500, >1,0 U/ml reaktywne; CMV Ig M 1,34 COI, >1,0 reaktywne. Nic z tym dalej nie robiłam, nie miałam żadnych objawów choroby, złego samopoczucia. W 2011 r. powtórzyłam badania wyniki były podobne. Lekarz rodzinny skierował mnie do lekarza wirusologa zakaźnika. Pani dr po obejrzeniu wyników zleciła badanie DNA CMV metodą PCR. Wynik wyszedł ujemny. I na tym koniec diagnozy. Powiedziała, że jestem zdrowa. Temat powrócił w 2014 r., gdyż zaszłam w ciążę, zrobiłam badania na obecność wirusa cytomegalii i nadal to samo. CMV IgG >500, CMV IgM 1,36 te same wartości referencyjne i jednostki. Strasznie się boję i proszę o pomoc, wizytę u ginekologa mam dopiero za dwa tyg. Dodam jeszcze, że chorowałam na ALL w wieku 2 lat i dostawałam KKCz. Na skutek czego wykryto u mnie HCV. Byłam leczona w 2008 r. leczeniem skojarzonym interferonem i rybawiryną. Obecnie HCV RNA mam ujemny. Czy istnieje może możliwość jakiś reakcji krzyżowych lub zafałszowania wyniku przez wirus HCV? Proszę o pomoc.

Odpowiedział

dr med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii i Chorób Zakaźnych
Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

Zacznę od najistotniejszej informacji. Zakażenie CMV jest bardzo częste wśród dorosłych. W Polsce jest zakażonych około 80% dorosłych. Chorzy przewlekle (Pani przebyła ALL) są praktycznie wszyscy zakażeni. Nie bardzo zatem rozumiem w jakim celu wykonywano Pani badania w 2010 roku. Ponadto ważne, by Pani wiedziała, że przydatność badań serologicznych w diagnostyce zakażenia CMV jest bardzo ograniczona. Wartościowa i przydatna jest jedynie serokonwersja, czyli pojawienie się swoistych przeciwciał anty-CMV, dotąd nieobecnych, co dowodzi świeżego zakażenia CMV. Przeciwciała anty-CMV IgM są wytwarzane zarówno we wczesnej, jak i późnej fazie zakażenia pierwotnego CMV i mogą się utrzymywać przez 6-9 miesięcy. Przeciwciała IgM anty-CMV często powstają też podczas reaktywacji CMV lub w czasie reinfekcji. Wyniki IgM często wychodzą fałszywie i nie oddają zupełnie sytuacji wirusologicznej.

Pani przebyła ALL oraz zakażenie HCV, zatem nieswoiście dodatnie (fałszywie dodatnie) przeciwciała anty-CMV w klasie IgM nie są niczym niezwykłym. Swoiste przeciwciała w klasie IgG po zakażeniu CMV utrzymują się przez całe życie. Ich miano może być raz niższe raz wyższe, ale nie ma to znaczenia praktycznego. Prawdopodobnie zawsze będzie Pani miała podobne wyniki, dlatego nie ma potrzeby ich powtarzać. Na podstawie Pani wyników można stwierdzić jedynie, że jest Pani zakażona CMV, podobnie jak 80% kobiet w Polsce i praktycznie wszyscy pacjenci po przebyciu ALL. Ujemny wynik badania CMV-DNA metodą PCR wskazuje, że w chwili jego wykonywania wirus się nie replikował (mnożył się) i badana osoba jest prawdopodobnie niezaraźliwa.

Wirusem CMV, podobnie jak opryszczką, zarażamy się na całe życie. Nie można trwale usunąć, całkowicie wyleczyć wirusa. U osób zakażonych okresowo dochodzi do reaktywacji wirusa CMV w organizmie i wydalania z wydzielinami ciała (np. ślina, wydzielina dróg rodnych, mocz).

Zakażenie wrodzone CMV może być zarówno następstwem pierwotnego zakażenia matki, jak i nawrotu (reaktywacji) zakażenia w czasie ciąży, przy czym ryzyko przeniesienia na płód jest o wiele większe w czasie zakażenia pierwotnego (ok. 40% wobec <1% w czasie reaktywacji). Ponadto niemowlęta zakażone w wyniku pierwotnego zakażenia CMV matki znacznie częściej chorują objawowo i są bardziej narażone na odległe, trwałe następstwa. Z kolei ryzyko zakażenia w czasie reaktywacji, u kobiety wcześniej zakażonej CMV jest bardzo małe (<1%). Ponadto 90% dzieci zakażonych CMV w takim przypadku rodzi się bez jakichkolwiek objawów.

Jak wspomniałem, na podstawie Pani wyników można stwierdzić, że ma Pani obecne przeciwciała. Jak wyjaśniłem obecność swoistych przeciwciał przed zajściem w ciążę i w jej trakcie zmniejsza znacznie ryzyko zakażenia wrodzonego. Uważam, że to bardzo pocieszająca wiadomość.